ENGLISH | DEUTSCH
Projekto
RomArchive si kerdo te avel digitalno arxivo/arhivo pala i art le Romengi – ekh sajek barjarimasko artisticko kidemos kathar sa disiplinura maj barjardo kathar historikalne dokumentura thaj sikjardenge tekstura.
Hegemonikicka arxivura/arhivura sajek sikavenas le Romen stereotipime, Romarchive sikavel le Romane personalni reprezentacija. Neve narativura aven avri kaj sikaven le Romengi heterogenitate ande penge diferentni nacionalni thaj kulturalni identitetura. O barvalimos pengo artisticko thaj kulturalno produkcija – zurales khuvde kadalensa la Europatar, kentura phurikane, zhivindo thaj diferentno zhi-ka akanipesko djes – Avela prindzhardi kaj publiko. RomArchive del-duma na ferdi kaj o maj baro minoriteto ande Europa numa thaj-vi kaj laki socijalni madzhoritetura.
Rom mishkina o arxivo/arhivo ande svake posiciji – sar kuratora, artistura, scolara, whaj sar membri ando projektoski advisoresko grupo. Le kuratora alosaren le kontentura le Arxiveske/Arhiveske: alosaren art kathar but disiplinura sar khelimos, filmo, literatura, muzika, teatro thaj drama, akanipesko art, Flamenko, materialo pala i politika fotografijaki, reportura kathar shivinde manusha tela e nacionalno natsisturengo sistemo thaj materialo pala o romano civilno miskipen. E projekteskere participantura – kotar buteder bučakere grupe kote so isi tele-upre 150 akterura 15 thmendar saste Europatar thaj avrijal olatar – save so kerena jekh sasti lumaki drakhin/netvorko katar e artistura, džangle manuša thaj aktivistura, thaj majbaro numero olendar avena katar e romane komunitetura.
Inteligentno kontextualisacija dela i paluni informacija so ashutija sakones te adjaren e kompleksno relatiji kathar e buca so dikhen pe lengo displai.
E arxivesko/arhivesko muj so dikhel-pe ando magazinesko stilo po web interface, fotografijenza thaj paramichenza so mothon inspiracijenge introdukciji thaj anel e manusha maj dur ande sikhade topikura.
RomArchive zhal “online” ando januaro 2019 bersh. Maj anglal kathar kadi data, i buchi kaj keren le kuratora thaj o barjarimos le projektosko shaj dikhjol ando blogo, Facebook, Twitter (vai ande analogicko luma) thaj kaj suportivni kulturalni eksibiciji ande but Europicka forura.
Maj anglal kathar o anklimos le RomArchivesko i mai bari komunikaciaki kanela avela o blogo kaj sikavel informativni riportura kathar e medija, intervura, debati, literatura thaj dokumentura.
Idea
I Ideja vash RomArchive avel kathar but rodimos thaj intervura kaj kerdine le duj projektoske inicijatoria, Franziska Sauerbrey thaj Isabel Raabe. Won ande penge konsultacija Romane artisturensa, kuratorensa, aktivisturensa thaj sikjardensa ande intrego Europa.
Savore phende ke si amen trubulimos vash ekh than ando Interneto kaj kerel viziblo le Romane kulturi thaj historiji la intregonja lumate te del muj protif le akanipeske stereotipura kaj sikaven pengi perspektiva pala Romani historija.
O RomArchive dikhel kriticno pala i prakcija ande awera arxivura/arhivura thaj wi dikhel ke si granici andi zor kathar ekh canonicitzko formacija.
RomArchive chi phenel ke si kompletno, numa dikhel-pe sar ekh sajek barjarimasko platformo kaj sikavel representivitska kidimata.
Anda peske kuratime kontentura, moderno paramichimos thaj gogjaver kontekstualizatcija, RomArchive naj jekhfjalo ashajimasko ande astetichi thaj metodologija.
Arxiveski/Arhiveski Sekciji | Kuratorengi Ekipa
Jekh internacionalno ekipa kuratorengi si andi zor vash o desenjo thaj kontento ando swako sekcija le arxiveski/arhiveski:
Akanipesko Art – Tímea Junghaus, art historijana thaj kuratora, Ungaro/Njampco
Filmo – Katalin Bársony, filmicko keritora, Ungaro
Khelimos – Isaac Blake, khelitori thaj koreograferi, Baro Britano
Literatura – Beate Eder-Jordan, literaricko theorista, Austrija
Muzika – Petra Gelbart, muzikashka thaj experta etnicka muszikologija, Chexo/USA
Teatro thaj Drama – o Dragan Ristić, muzikanto, tijatrako sikijardo, Serbija, thaj ekhthano-kuratoro o Miguel Ángel Vargas, artosko istorikano, teatro direktoro, aktero, muzikanto, Espanija
Maśkardisciplinarno Sekcija Flamenko – Gonzalo Montaño Peña, muzikologisto, Espanija
Politika Fotografijaki – André Raatzsch, fotografo thaj kuratori, Ungaro/Njampco
Inke jekh kuratorengi ekipa ekspertonza avela pashe: Thomas Acton, Angéla Kóczé, Anna Mirga-Kruszelnicka, thaj o Jan Selling won losarena tekstura pala i sekcija po Romano civilno miskipen andi Europa.
Jekh sekcija kherela colecija dokumentonca kathar manusha so sas tela diskriminacija tela o nationalno socialisto sistemo, kodo kerela i hisoriana Karola Fings ando conteksto kathar lako projekto „Voices of the Victims“ (o hango kathar e shrtve).
Advisoresko Grupo
Jekh internacionalno advisoresko grupo inkerel thaj del saveto kaj kurotora. Thaj vi lel sama kathar importantnone projektoske gidake lineji. Peske membria si artistura, sikjarde thaj aktivistura:
Pedro Aguilera Cortés, politikalno sijencijasko, Shpania
Gerhard Baumgartner, historijano, Austrija
Nicoleta Bitu (Sherutni), Romani Demokratikani Federacija katar e Romanija, Romanija
Klaus-Michael Bogdal (duito Sherutno), literaricko theoristo, Njampco
Ethel Brooks, sociologijaki, USA
Ágnes Daróczi, aktivista, Ungaro
Merfin Demir (duito Sherutno), Terno Drom e.V., interkulturalnoni ternipaski organizacija Romenge thaj Non-Romenge, Njampco
Jana Horváthová, Muzeo pala Romani Kultura, Brno/Chexicko Republika
Zeljko Jovanovic, Romani Inicijativengi Officija (Roma Initiatives Office), Ungaro
Oswald Marschall, Dokmentacijake thaj Kulturalno Kentro vash le Njampcicko Sinti thaj Roma, Njampco
Moritz Pankok, Gallery Kai Dikhas, Njampco
Romani Rose, Kentralno Konsilo vash le Sinti thaj Roma, Njampco
Riccardo M Sahiti, konduktori, Serbija/Njampco
Anna Szász, Europeicko Romani Kulturano Fundacija, Ungaro
Permanentno gosto kathar o Advisoresko Grupo si o Herbert Heuss (Kentralno Konsilo vash le Njampcicko Sinti thaj Roma).
Lovengo Inkerimos Thaj Duritne Perspektivura
O Njampcicko Federalno Kulturalno Fundacija (KSB) inkerel o RomArchive kathar pesko lovengo suporto kaj si 3.75 milionura Euro. Kathar pesko inkerimos le RomArchivesko thaj o Forumo le Romengo, i Federalno Kulturalno Fundacija mangel te bishavel semno: jekh anda le maj bare fundaciji telal o publikicko legalno zakono lel sama pala o maj baro Europicko minoriteto, thaj-vi dikhel thaj prindzharel e phurikani thaj barvali Romani kultura thaj vi prezentil kodi kultura kaj generalno publiko. Te dikhas ke jekh Njampcicko Federalno Institucija del muj ke kasavo projekto si importantno kana dikhas o Njamptcicko genocido le Romengo kaj mudardjile maj but sar 500,000 Sinti thaj Roma.
Kathar o gesdimos le projektosko i European Roma Cultural Foundation thaj o Zentralrat Deutscher Sinti und Roma sas pasha amende sar consultera.
I Njampcicko Federalno Adjencija vash Civilno Edukacija thaj-vi i Federalno Ofiso vash Strancura den amenge suporto.
O Goethe-Institute dela suporto pe buchi so kerela o RomArchive thaj dela suporto vash e arakhipena.
I Deutsche Kinemathek – Museum für Film und Fernsehen si responsibilo pala i teknikalno implimentacija le RomArchiveski.
62 % kotar e totalno budžeto si ulavdo pe koncepto thaj implementacija panlo e konteksteja kerdo kotar e projekteskere kuratora, bučharne grupe, elektirime godžaver manušha thaj pala e konsileske membrora. 13 % kotar e love si dende avri pala e tehničhko implementacija ( pala e baza kotar informacije, digitalizacija thaj web rigori) thaj 25 % si dende pala e administracija vaj palem finansisko menadžmento, koordinacija, komunikacija thaj marketing sar thaj pala e sakodiveseskere trubuimaske pokimata.
Te aresel i intrego luma, o RomArchive avela ando Interneto ande but shiba. Opral pe Inglezicka thaj Njampcicka, vi avela andi Romani shib. Vi shaj aven translaciji ande avre shiba, numa pe kodo trubul ame love kathar le thema kaj vorbisaren kakale shiba.
Le projektoske organizatoriji tela kodi implimentacija le RomArchiveski si sauerbrey | raabe gUG.
Maj palal kathar le inicialne panzhe-bershesko trajo le Archivesko, le projektoske iniciatoriji, Isabel Raabe thaj Franziska Sauerbrey pala kodo i responsibiliteta vaš o RomArchive ka del nesave Europtne Romane Organizacijake, so ka ovel vakerdini kotar o godideibasko bordo. Te kerel maj simplo kado parudzhimos o Njamptcicko Federalno Adzhencija vash Civikno Edukacija sa-gata djas vorba te del redakcijako inkerimos pala panzh bersh maj but, kadi te kezdil ando bersh 2019.
Gindura
Nicoleta Bitu , direktorka vash i Rumanicko Gubernoski Organizacija (NGO Romani ButiiiQ) thaj Sherutni ando Advisoresko Grupo le RomArchivesko:
“O Advisoresko Grupo si loshalo te zhanel ke i Njampcicko Federalno Kulturalno Fundacija kerdjas le kokala te implementil o principlo “Le Romenge Le Romendar” Pala godi o projekto kerel neve standardura pala Romani personalno reprezentacija.”
“Le projektosko celo si te kerel o maj angluno digitalno arxivo/arhivo ande Europa vash i art le Romengi. Kerel maj viziblo amari kontribucija kaj Europicko kultura.”
“Barikane sam kaj kidam le maj bare artistura kathar o Romano kuminiteto te aven RomArchiveske kuratoria.”
Romani Rose, sherutno kathar o Kentralno Konsilo thaj-vi i Dokumentacijako thaj Kulturalno Kentro vash le Njampcicka Sinti thaj Roma thaj Membro le RomArchiveske Advisoresko Grupo:
“Loshalo sim te zhanav ke o RomArchive mekel amen te wazdas o prindzharimos kathar amare importantnone mioriteticko kontribujija ande kultura thaj historija ande le thema kaj beshas.
Ame beshas ando dimokratikno Europa. Anda kodo, si amen i oportunitate te prezentis amare vakimata thaj-vi ka jekhfjalo vrama te gindis thaj te das gindo pala amari lungo historija.
Kadi historija, vash egzemplo, inkluzhil i historija le Romengi ande Ungaricko revolucija ando bersh 1848 thaj-vi protif le Rusicko invazija ando bersh 1956 thaj-vi dabi maj importantno, maj palal le Roma azhutisarde le Non-Romen te peraven le Ceauscuscues ande Rumunija ando bersh 1989 – thaj-vi te na bistras amari kontribucija kaj muzika kathar o klasikalno zhi-ka o dzhaz.”
Hortensia Völkers, articko Direktorka vash i Njampcicko Federalno Kulturalno Fundacija:
“Ame esperancisaras ke shaj maras karing le stereotipura thaj predzhudiciji kana keras o zhanglimos disponiblo digitalnones ka bute manushende ande intrego luma le RomArchivestar.”
“O godjaver Advisoresko Grupo del testimonio ka RomArchiveske bare standardura thaj peske internacionalni perspektiva ando pesko kulturalno legalno zakono.Thaj-vi, loshale sam, ke duj sikade parteneria, i Europicko Kulturalno Fundacija thaj o Kentralno Konsilo vash le Njampcicko Sinti thaj Roma si projektoske advisoria.”
SO KAMES TE DIKES AKANA?
palpale kai o BLOG
MAJ BUT INFORMACIJA PALA O PROJEKTO:
About | Pala Ame
FAQ
Press-aki Area
Projektske Manusha & Arxiveske/Arhiveske Sekciji
Etiki Gidake-Liniji
Kidimaski Politika
Sponsora | Partnera
Privacy Statement
Imprint | Impressum